(Dan kan het ook niet tegenvallen)

Scheppen verwachtingen alleen maar teleurstelling en is het dus beter om ze maar niet te hebben? Of kunnen ze je ook wat opleveren?

‘Zeg nu “Ja”

Laatst werd ik gebeld door een vriendin. Zij vroeg me om toestemming voor iets. Toen ik haar vraag met “Nee” beantwoordde, bemerkte ik teleurstelling in haar reactie. Ze had verwacht dat ik ‘ja’ zou zeggen. Juist omdat ze de moeite had genomen het netjes aan mij te vragen was het voor haar vanzelfsprekend dat ze een ‘ja’ als antwoord zou krijgen.

Teleurstelling

Ik ken het ook, dat ik leef met een onuitgesproken verwachting waarvan ik het vanzelfsprekend vind dat die uit gaat komen, en dat ik dan teleurgesteld ben als er niet aan voldaan wordt. De teleurstelling zelf maakt je ervan bewust dat je een verwachting had.

Voor elkaar denken

Veel mensen vinden het heel gewoon dat een ander voor ze denkt en dat zij weer voor een ander denken. “Je ziet toch dat ik het moeilijk vind om voor mijzelf op te komen, waarom doe jij dit niet voor mij?” Wat je zelf mist omdat je het van huis uit niet hebt meegekregen, dus niet hebt kunnen ontwikkelen, daarvan verwacht je dat een ander dat voor je invult. De verwachting wordt dan meestal zo geuit dat het geen ruimte schept voor de ander.  Dit steekt in veel relaties de kop op.

Gewoontes van thuis meegekregen

Een verwachting ontstaat veelal door eigen ervaring vanuit het verleden. Dit geldt ook voor gewoontes die je van huis uit hebt meegekregen. Je bent gewend je eigen bord op te ruimen als iedereen aan tafel klaar is met eten. Wanneer het anders loopt dan je had verwacht kan dat frustratie opleveren.

Stoppen met (voldoen aan) verwachtingen

Ook de gedachte te moeten voldoen aan de verwachting van de ander levert meestal teleurstelling op. “Ik denk dat jij verwacht dat ik je help met je probleem.” Als we allemaal bezig zijn met het hebben van verwachtingen en/of het voldoen aan elkaars verwachtingen, daarin niet slagen en daardoor gefrustreerd raken, is het dan niet beter om maar helemaal geen verwachtingen te hebben? Dan is het probleem opgelost.

Positief

Ja, makkelijk gezegd, maar doe dat maar eens. Ik ken niemand die zegt te leven zonder iets te verwachten.
Is dat wel te doen? Vaak ben je je er niet van bewust van dat je een verwachting hebt. En vaak zijn verwachtingen ook wel zo handig. Het kan heel positief zijn om iets te verwachten, zoals dat iedereen stopt voor een rood verkeerslicht. Het levert helderheid en rust op. Verwachtingen kunnen ook het beste in je naar boven halen: ‘Ik verwacht dat ik deze klus aankan’, wat werkt als een bevestiging van je kwaliteiten, iets dat je graag naar buiten wilt brengen.

Negatief

Verwachtingen kunnen ook negatief zijn en je passies blokkeren: ‘Ik neem aan dat het lastig is een baan te vinden in de sector waar mijn passie ligt dus kies ik voor een andere functie met hogere baangarantie’. Of ‘Ik verwacht dat jij er hetzelfde over denkt als ik’, waardoor je geen ruimte laat voor de ander. Verwachtingen hebben kan een vorm van controle zijn, ze geven een ‘schijngevoel’ van houvast. Ik ken mensen die tegen zichzelf zeggen: “Ik verwacht niets, dan kan het ook niet tegenvallen.” Dit is een poging controle te houden over hun gevoel.

Verwachtingsmanagement

Ook al kan het hebben van verwachtingen belemmerend werken toch is het volgens mij niet de bedoeling om te stoppen met het hebben van verwachtingen, maar gaat het erom hoe je ermee omgaat.

• Om te beginnen zou je je ervan bewust kunnen worden dat je een verwachting hebt, en dan te onderzoeken wat deze precies is. Wanneer je dit doet ben je in staat om verantwoordelijkheid te nemen voor jouw verwachting en stel je je dus minder afhankelijk op, waardoor je alle mogelijkheden openhoudt.
• Wanneer een verwachting gericht is op een persoon en je bent je ervan bewust dat het jouw verwachting is, kun je ook onderscheid maken tussen jezelf (met jouw gewoontes en verwachtingen) en de ander (met andere gewoontes en andere verwachtingen). Je herkent dat je twee verschillende personen bent en dat het dus mogelijk is dat je een andere reactie krijgt Je realiseert je dan dat je iets wilt of hoopt maar dat je rekening moet houden met een andere uitkomst.
• Hierdoor wordt het makkelijker om je eigen verwachtingen aan te passen. Je hoeft niet per se je zin te krijgen. Want het is hard werken om te zorgen dat al je verwachtingen uitkomen. Vaak stoppen mensen hier veel meer energie in dan dat het ze oplevert. Hiermee geef je de regie uit handen. Terwijl je doel is om door middel van controle de regie in handen te hebben, gebeurt het tegenovergestelde.
• Verwachtingen hebben is ook handig. Het maakt dat je niet bij alles hoeft stil te staan om na te denken over hoe dingen zullen gaan, sommige dingen zijn gewoon helder. Zoals dat iedereen stopt voor een rood stoplicht.
• Ik denk dat verwachtingen noodzakelijk zijn om je wensen en verlangens te kunnen realiseren. Zonder een verwachting dat iets beter gaat worden ga je niet in beweging komen en gebeurt er niet zoveel.

Het gaat dus om ‘verwachtingsmanagement’ in plaats van stoppen met verwachten.

Goh, je hebt dit stukje wel gelezen.

Ervaar je dit bij jezelf en wil je eraan werken? Persoonlijke begeleiding geeft inzicht, zelfvertrouwen en ontwikkeling.