Je verbinden met je partner
Met welke intentie luister jij naar je partner? Doe je dit omdat je je wilt verbinden met je partner of luister je om daarna een reactie te kunnen geven? Het is iets waar je vaak niet bij stil staat. Er zijn vele manieren om naar de ander te luisteren. Wanneer je de volledige kwaliteit van luisteren gebruikt, ontmoet je elkaar werkelijk en lossen conflicten op.
Ik ken dit in mijn eigen relatie
In onze relatie zo dat ik meer praat dan mijn man Jan. De momenten dat hij dan niet of nauwelijks reageert op mijn verhaal, zijn erg lastig voor mij. Ik voel me dan niet gehoord en ga nog meer praten en verwijt hem dat hij niets zegt, waarop hij zich dan nog meer terugtrekt. In het verleden gebeurde het weleens dat ik dan bozer werd en Jan zich steeds verder terugtrok totdat voor hem de maat vol was en hij ongeveer ontplofte van boosheid. Waar ik dan weer erg van schrok.
Wat gebeurde er?
Dat waren geen leuke momenten. Als ik terugkijk op wat er dan gebeurde, zie ik dat we beiden niet in staat waren om naar de ander te luisteren. We hadden ons beiden emotioneel teruggetrokken omdat het niet veilig meer was. Ik ging uit verbinding en uitte dit met woorden en verwijten maken. Hij door niet te reageren. Beiden waren we niet in staat werkelijk te luisteren.
Vier niveaus van luisteren
Otto Scharmer maakt in het boek “Leiden vanuit de toekomst” onderscheid in vier niveaus van luisteren. Vanuit deze optiek zaten mijn man en ik op het eerste niveau. Hij beschrijft de vier niveaus als volgt:
Niveau 1: Gewoonte luisteren
Het is een luisteren met als referentiekader je eigen gewoonten. Je zit gevangen in de wereld van je eigen vooroordelen. Je hoort alleen wat je al kent en de dingen waarmee je niet mee eens bent. Het kan zelfs zijn dat je onbewust je eigen oordelen op de ander projecteert.
Niveau 2: Feitelijk luisteren
Je stelt je geest open. Met nieuwsgierigheid luister je naar nieuwe feiten om een compleet beeld te krijgen. Je observeert de wereld om je heen en ontvangt nieuwe informatie.
Niveau 3: Empathisch luisteren
Je opent je hart voor de ander en hoe die zijn wereld beleeft. Je verplaatst je in de werkelijkheid van de ander. Je ziet als het ware door de ogen van de ander.
Niveau 4: Generatief luisteren
Je luistert met heel je wezen. Naast je hart open je ook je buik. Je luistert met verhoogde staat van zijn in aandacht, waardoor een nieuwe realiteit zich kan aandienen en werkelijk bij je binnen kan komen. De tijd lijkt te vertragen, de ruimte lijkt zich te openen en de gerichtheid op jezelf, je ego, verandert in een ervaring van diepe verbinding met alles om je heen. Bij generatief luisteren verbind je je van mens tot mens in zijn essentie. Met je ratio kun je dit niet volgen.
Richten op het probleem
Bij generatief luisteren stap je uit de vicieuze cirkel waarbij je probeert het probleem op te lossen door je op het probleem te richten waarmee je het probleem in stand houdt. Bij generatief luisteren ga je hier aan voorbij zodat nieuwe inzichten zich als vanzelf aandienen. Je krijgt een ander zicht waardoor het probleem zoals het zich leek aan te dienen wegvalt.
Loslaten van gewoontes
Generatief luisteren vraagt lef. Het vraagt lef om je eigen verhaal los te laten, te parkeren en met je volledige aandacht je te richten op de ander. Je laat dan je controle en zekerheid los.
Luisteren is een vaardigheid die iedereen zich eigen kan maken
Wat je doet als luisteraar is: je parkeert je eigen verhaal en je herhaalt wat je hebt gehoord in nagenoeg dezelfde woorden als je zojuist hoorde van de ander. Dit voelt in het begin kunstmatig. Dat komt omdat je nog bezig bent met de techniek (het onthouden van de woorden) en je niet open staat voor het verhaal van de ander omdat je in je hoofd bezig bent met je eigen verhaal, met je vooroordelen en met de vraag hoe je straks kunt zorgen dat je eigen punt duidelijk wordt. Als je dit vaker doet ga je merken dat het steeds makkelijker wordt om open de staan voor de wereld van je partner.
Oplossen van een langlopend conflict
Ik weet nog heel goed een bewuste ervaring van generatief luisteren die ik jaren geleden had met Jan. Wij zaten te eten in de Pub in Londen na een trainingsdag van Imago. We spraken over een al langlopend issue waarbij ik me niet gehoord voelde en mijn man zich aangevallen. We waren beiden in staat om op een veilige manier te delen wat er in ons leefde en waardoor we werkelijk konden luisteren naar de ander. We voelde beiden dat er tijdens ons gesprek iets bijzonders gebeurde. In plaats van de gebruikelijke woorden, vertelde ik mijn werkelijke verhaal. Doordat Jan niet zijn reactie teruggaf maar, vrij van oordeel, alleen maar herhaalde wat hij hoorde kon ik volledig contact maken met wat er in mij leefde. Ik voelde me gezien. Mijn lijf ontspande zich volledig en mijn hart en geest openden zich. Door deze ervaring loste een oud conflict op.
Herken je dit in je relatie en wil je eraan werken? Relatietherapie helpt je er samen uitkomen. Of kom naar een Relatieweekend of doe samen een Relatie-retraite.